همه‌چیز درباره الفبای آوانگاری بین‌المللی (IPA)
هر فرد مشتاق به یادگیری چندین زبانم باید الفبای آوانگاری بین‌المللی (IPA) را یاد بگیرد و بتواند آن را بخواند. کسب مهارت در این زمینه، ابزار قدرتمندی برای یادگیری هر زبانی می باشد.
در ویکی‌پدیا صدها مقاله جامع و کامل در این زمینه وجود دارد ولی این مقالات ممکن است برای مبتدیان سخت و گیج‌کننده باشد.
به همین دلیل در این مقاله سعی شده تا توضیحی در این باره داده شود. و به سوالات زیر پاسخ داده شود:
الفبای آوانگاری بین‌المللی چیست؟ به چه دلیلی مفید است و بهترین راه یادگیری آن کدام است؟
الفبای آوانگاری بین‌المللی چیست؟
ممکن است درباره IPA نشنیده باشید.
کلمه «Wind» را چگونه تلفظ می‌کنید؟ لحن و وزن آن مثل “blind” است یا “sinned”؟
اگر اطلاعات بیشتری نداشته باشید، نمیدانید که تلفظ این کلمه چگونه است!
این مسئله درباره کلماتی مثل “read”، “live” و “tear” هم صدق میکند. املای انگلیسی، نمیتواند راهنمای کافی برای نوع تلفظ باشد.
یکی از مشکلات دانستن چند زبان همین موضوع است. مثلا کلمه پرتغالی sede دو تلفظ جداگانه دارد که با توجه به نوع تلفظ معنی آنها متفاوت است. کلمه آلمانی Bucht هم همینطور. در فرانسه هم کلماتی مانندcent، sens، s’en و sans همه به یک شکل تلفظ می‌شوند یا تلفظ کلمه اسپانیایی (Come (he/she eats، اصلا شبیه تلفظ انگلیسی آن که دقیقا یکجور نگارش میشود، نیست.
برای برطرف کردن این مشکلات، باید با دنیای الفبای آوانگاری بین‌المللی آشنا شوید. زبان‌شناسان الفبای آوانگاری بین‌المللی را طوری طراحی کردند تا هیچ ابهامی در آن نباشد و به طور کامل واضح باشد؛ به این صورت که هر سمبل یا نشانه فقط یک تلفظ داشته باشد. وقتی کلمه‌ای را با الفبای آوانگاری بین‌المللی بخوانید، به طور دقیق می‌دانید که چونه باید تلفظ شود.
برای مثال، کلمه در IPA به صورت /wɪnd/ نوشته میشود و هم وزن کلمه “sinned” است و اگر به صورت /waɪnd/ نوشته شود هم وزن “blind” است.
سمبل IPA همیشه یکجور تلفظ می‌شوند و فرقی ندارد به کدام زبان نوشته میشود. با توجه به این قانون، مثلا کلمه در زبان اسپانیایی به صورت /kome/ و در زبان انگلیسی به صورت /kʌm/ تلفظ میگردد.
دو علامت <> نشانگرنوشتار صحیح کلمات در زبان اصلی می باشد. علامت‌های // یا وقتی به شکل /ˈslæʃɪz/ استفاده می‌شوند، به این معنی است که از سمبل‌های IPA برای نوشتن تلفظ استفاده شده است.
سه دلیل خوب برای یادگیری الفبای آوانگاری بین‌المللی
در اینجا به این سوال میپردازیم که چرا باید الفبای آوانگاری بین‌المللی را یاد بگیریم؟ آیا یادگیری IPA ارزش زمانی که به آن اختصاص میدهیم را داراست ؟ اگر IPA را یاد بگیرید، میتوانید:
- کلمات را از همان ابتدا درست تلفظ کنید
وقتی ندانید چطور باید کلمه‌ای را تلفظ کنید چه کار می‌کنید؟
اگر با الفبای آوانگاری بین‌المللی آشنایی داشته باشید ، کافی است کلمه مورد نظرتان را در دیکشنری جستجو کرده د و متوجه شوید که تلفظ درست این کلمه /ɔʏç/ است.
یکی از روشهایی که در اولین مراحل یادگیری یک زبان، میتوانید برای یادگیری تلفظ صحیح کلمات انجام بدهید این است که تمام یادداشت‌ها و متن‌هایتان را به جای املای اصلیشان با سمبل‌های IPA بنویسید. با انجام این کار میتوانید مطمئن باشید که تلفظ کلمات را یاد گرفته اید.
2. از ابتدا (با تلفظ درست) صحبت کنید
قدرت واقعی IPA را زمانی خواهید دانست که از آن نه تنها برای تلفظ کلمات، بلکه برای بیان کل زبان استفاده کنید.
برای مثال، برای یادگیری زبان آلمانی، اولین کاری که بهتر است انجام دهید، این است که به الفبای آوانگاری آلمانی نگاهی بیاندازید.
این مسئله به شما آموزش می‌دهد که زبان آلمانی استاندارد از صداهای زیر تشکیل شده است:
/b/ /ç/ /d/ /f/ /ɡ/ /h/ /j/ /k/ /l/ /l̩/ /m/ /m̩ / /n/ /n̩ / /ŋ/ /p/ /ʁ/ /s/ /ʃ/ /t/ /ts/ /tʃ/ /v/ /x/ /z/ /ʔ/ /a/ /ɛ/ /e/ /ɪ/ /i/ /ɔ/ /o/ /oe/ /ø/ /ʊ/ /u/ /ʏ/ /y/
با شناختن این صداها متوجه میشوید برخی از آنها مثل /ç/، /oe/، /ø/ و /y/، در زبان انگلیسی وجود ندارند. با برای یاد گرفتن صحیح این صداها باید با دقت به تمرین آنها بپردازید.
همینطور میبینید که در زبان آلمانی هم صداهای خاصی از زبانهای انگلیسی مثل /ɹ/ و /θ/وجود ندارد. این صداها مربوط به حروف “r” و “th” انگلیسی هستند. پس اگر می‌خواهید آلمانی را با لهجه اصلی آن صحبت کنید، باید مطمئن شوید که هیچ زمانی صداهای /ɹ/ و /θ/ را به کار نبرید.
کلمه euch را به خاطر دارید؟ در اکثر کتاب‌های درسی زبان آلمانی بگفته میشود که مصوت “eu” شبیه مصوت “oi” در کلمه “choice” تلفظ میگردد.در حالیکه اشتباه است! اگر IPA را مطالعه کنید ، متوجه میشوید که انگلیسی‌ها این کلمه را با صدای /ɔɪ/ تلفظ می‌کنند، اما آلمانی‌ها با تغییر کوچکی آن را به صورت /ɔʏ/ تلفظ می‌کنند.
انگلیسی زبان‌ها غالبا این تغییر را تشخیص نمی‌دهند. حتی اگر در زبان آلمانی ماهر باشند، باز هم کلمه euch را با مصوت انگلیسی /ɔɪ/ تلفظ می‌کنند.
اما زمانی که IPA را کامل یاد بگیرید،به شما کمک میکند از اشتباهاتی این چنین جلوگیری کنید و یک سر و گردن بالاتر از بقیه باشید.
3. درک عمیق‌تر از آواهای زبان داشته باشید
صداهای مختلفی برای حرف “p” در زبان انگلیسی وجود دارد. کلمه “paper” هر دو صدای “p” را در خودش دارد.اگر این کلمه را با صدای بلند تلفظ کنید، برای تلفظ اولین “p” کمی فشار هوا را حس خواهید کرد که در دومی اینگونه نیست.
در اصطلاحات زبانی، “p” اول که با تنفس تلفظ میشود (aspirated) است، در حالی که دومین “p” اینگونه نمی باشد. در الفبای آوانگاری بین‌المللی دو حالت /p/ (non-aspirated) و /pʰ/ (aspirated) برای این صدا در نظر گرفته شده است.
شاید تا الان دقت نکرده باشید که این دو حرف را با دو روش مختلف تلفظ می‌کردید. با آموختن الفبای آوانگاری بین‌المللی میتوانید تفاوت‌های ظریف و جذاب را تشخیص دهید.
در الفبای آوانگاری بین‌المللی یاد می‌گیرید که لب ها، زبان، و تارهای صوتی چگونه کار می‌کنند تا صداهای مختلف تولید شوند.و یادگیری این الفبا راه اصلی رسیدن به درک بیشتر در این باره است که ارگان‌های کلامی بدن انسان چطور کار می‌کنند. یادگیری این مباحث، تلفظ و درک شما از صداها را تقویت می‌بخشد.
نحوه یادگیری الفبای آوانگاری بین‌المللی
الفبای آوانگاری بین‌المللی 163 سمبل دارد. اما لازم نیست همه آنها را فرا بگیرید.
هر زبانی فقط از یکی از زیرمجموعه‌های این 163 سمبل استفاده میکند.کافی است مجموعه‌ای از سمبل‌ها را فرا بگیرید که زبان هدفتان از آن استفاده میکند.
یادگیری IPA برای زبان انگلیسی
اگر بومی انگلیسی زبان نیستید، ابتدا جدول و مقاله مربوط به الفبای آوانگاری زبان مادری‌تان را پیدا کرده و با آن تمرین کنید.
برای شروع از صامت‌ها شروع کنید. سمبل‌های زیر همان‌گونه که انتظارش را دارید تلفظ می‌شوند و دقیقا همانطور است که در زبان انگلیسی استفاده می‌شوند:
/b/ /d/ /f/ /g/ /h/ /k/ /l/ /m/ /n/ /p/ /s/ /t/ /v/ /w/ /z/
اگر اسکاتلندی باشید، باید از /x/ هم استفاده کنید که صدای خشن در پایان “loch” است و به صورت /lɔx/ تلفظ میشود.برای انگلیسی، کلمه “lock” را /lɔk/ تلفظ می‌کنید.
در زبان انگلیسی از صداهای زیر هم استفاده میگردد:/j/: نباید با صدای “y” که در انگلیسی نوشته میشود اشتباه شود.
/ŋ/: صدای “ng” درکلمه “sing”
/θ/: حالت بی‌صدا (unvoiced) حرف “th” در “think”، “path” یا “thistle”.
/ð/: حالت صدادار (voiced) حرف “th” در “that”، “this” یا “there”.
/ʃ/: صدای “sh” در “ship” یا “wish”.
/ɹ/: صدای “r” در “red”. گاهی وقتی متون انگلیسی را با الفبای آوانگاری بین‌المللی می‌نویسید، این صدا برای سادگی /r/ نوشته میشود. اما اگر بخواهید به صورت تخصصی ببینید، /r/ به عنوان r چرخان (rolled) است و مثل r در زبان اسپانیایی تلفظ میشود.
/ʒ/: صدای “s” در “pleasure” یا “vision” و صدای “g” در “genre”.
/ʔ/: انسداد چاکنایی (glottal stop)؛ این صدا، مکثی است که در میان uh-oh ادا میشود. در بسیاری از گویش‌ها، مثل گویش بریتانیایی، این صدا می‌تواند که جایگزین /t/ در کلماتی مثل “water” یا “Saturday” شود.
